Trong văn hóa người Việt, bàn thờ là nơi linh thiêng, tôn kính nhất, là nơi ngự vị của các bậc tổ tiên trong gia đình, thường được đặt ở vị trí trang trọng nhất trong nhà.
Không gian thờ tự là không giang linh thiên, chính vì thế mà việc giữ gìn cho bàn thờ luôn sạch sẽ thể hiện sự chăm sóc và tôn kính của con cháu đối với tổ tiên.
Thế nên, khi lau dọn bàn thờ ngày tết này phải hết sức cẩn trọng để tránh phạm tâm linh. Nếu không làm đúng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, tài lộc, vận may trong nhà. Hãy cùng TinTin Việt Nam tìm hiểu lau bàn thờ bằng nước gì và cách lau bàn thờ đúng chuẩn nhé!
Khi nào lau dọn bàn thờ ngày Tết?
Với những ngày thường, người nhà có thể làm sạch bàn thờ bất cứ khi nào cảm thấy bàn thờ bẩn hoặc vào những ngày đặc biệt ta lau dọn trước một ngày.
Nhưng dịp Tết đến, các gia đình thường dọn nhà và thực hiện việc này chu toàn hơn và người ta thường gọi đó là bao sái. Có hai thời điểm bao sái là ngày đưa ông táo về trời và ngày rước ông Táo về. Và tuyệt đối phải dọn dẹp trước đêm giao thừa.
Bởi theo phong tục Việt, đầu năm mới người ta rất ngại việc quét dọn. Vì ông bà ta sợ rằng sẽ quét hết mọi tài vận ra khỏi nhà thế nên những việc dọn dẹp nhà cửa, lau dọn bàn thờ tổ tiên cần thực hiện trước đêm giao thừa.
Bên cạnh đó, việc lựa chọn ngày này là bởi đây là thời gian Táo quân vắng mặt. Vì thế mà quá trình xê dịch bàn thờ mới không gây mạo phạm và khi các Táo trở về thì bàn thờ đã sạch sẽ rước các ngài.
Ai là người lau bàn thờ ngày Tết?
Người lau dọn bàn thờ gia tiên tốt nhất là người trong nhà (thường là gia chủ), người không bị thương, phụ nữ không trong kì. Gia chủ lưu ý cần tắm rửa sạch sẽ trước khi lau dọn bàn thờ.
Cách lau dọn bàn thờ ngày Tết
Tắm rửa sạch sẽ
Trước khi lau dọn bàn thờ, gia chủ cần phải tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc chỉn chu, tránh để người dơ bẩn, luộm thuộm như vậy là không tỏ rõ thành ý.
Ngoài ra, trước khi bao sái, cần lau dọn nhà cửa sạch sẽ, mở rộng các cửa trong nhà.
Chuẩn bị vật dụng
Gia chủ cần chuẩn bị khăn sạch, vật dụng lau dọn sạch dùng riêng cho bàn thờ. Chuẩn bị rượu trắng pha loãng với nước và gừng để lau dọn bàn thờ. Nếu nhà nào có tượng phật, ảnh phật thì không nên dùng rượu lau dọn mà chỉ nên dùng nước ấm để làm sạch.
Cần chuẩn bị thêm một chiếc bàn bên trên có phủ vải hoặc giấy đỏ để đặt bài vị. Nếu gia đình có cả bài bị thần linh và bài vị gia tiên thì phải đặt riêng, không được đặt cùng nhau. Khi hương cháy hết, mới bắt đầu tiền hành dọn dẹp.
Thắp hương thông báo gia tiên
Trước khi dọn dẹp bàn thờ tổ tiên, việc đầu tiên cần làm là chuẩn bị đĩa hoa quả đặt lên và thắp nén hương thông báo, xin phép tổ tiên cho phép bao sái.
Đồng thời gia chủ chuẩn bị một chiếc bàn trải vải hoặc giấy đỏ để đặt bài vị, bát hương, đèn, nến và đồ trang trí trên bàn thờ. Đợi sau khi hương cháy hết mới bắt đầu công việc.
Các bước lau dọn bàn thờ
Bước 1
Trước tiên, hạ các đồ muốn lau dọn xuống. Để ngay ngắn tất cả bài vị, đồ thờ cúng trên bàn, không để lung tung.
Dùng khăn sạch đã ngâm rượu gừng lau toàn bộ các đồ thờ. Sau đó dùng khăn khô lau lại. Lau lần lượt từng món, không để đồ thờ cúng lăn lóc, mà phải xếp ngay ngắn, trang nghiêm.
Bước 2
Sau khi lau bài vị xong mới đến phần dọn bát hương. Rửa sạch hai tay bằng rượu gừng, dùng một tay giữ chặt bát hương xuống tránh cho bát hương bị xê dịch. Lấy khăn khô, chổi khô lau quét toàn bộ bụi trên miệng, xung quanh bát hương xuống bàn thờ.
Ngày nay đa phần mọi người đều rút chân hương rồi cầm bát hương đổ hết tro ra ngoài, như vậy rất dễ gây “tán tài”. Cách lấy tro hương đúng đó là dùng muỗng nhỏ xúc từng muỗng tro đổ ra rồi mới lau sạch bát hương. Xong rồi bạn dùng tro mới đổ vào ngay với hàm ý “tiền vào như nước”.
Sau khi lau dọn, lấy 2 tay rút tỉa từng chân hương cho tới khi chân hương còn số lẻ (1/3/5/7/9). Thường bát hương thần linh cần để lại 5 chân hương (ngũ hành tề tụ). Bát hương khác để lại 3 chân hương (sinh tài). Các chân hương rút ra đặt trên bàn có phủ vải, giấy đỏ.
Bước 3
Cuối cùng bạn dùng khăn khô lau dọn toàn bộ tro bụi trên bàn thờ xuống. Lấy khăn sạch khác ngâm rượu lau lại toàn bộ bàn thờ, sau đó lại dùng khăn khô lau lại lần nữa.
Xong, bạn đặt lại đồ thờ cúng đúng vị trí, thay nước, thay chum gạo muối (nếu có), khấn xin thỉnh các Ngài về, báo cáo con đã xong việc.
Ngoài những bước trên, trong quá trình lau dọn bàn thờ bạn cần phải lưu ý kiêng kỵ một số điều quan trọng để tránh mạo phạm thầm linh, luôn giữ tài lộc trong nhà.
Những lưu ý khi lau dọn bàn thờ
Vật dụng lau dọn bàn thờ gia tiên
Vì là khu vực linh thiên, trang trọng nên ngay cả vật dụng lau dọn bàn thờ cũng hết sức kỹ lưỡng. Những vật dụng như khăn, chổi đều phải là vật dụng riêng chỉ dùng trên bàn thờ. Vào dịp Tết gia đình Việt thường mua mới những vật dụng này để lau dọn bàn thờ gia tiên.
Nước để lau dọn bàn thờ cũng phải là nước sạch, có khi người ta thay thế bằng nước ấm hoặc rượu trắng.
Không đổ tro một lúc khi dọn bát hương
Trong quá trình dọn bát hương bạn không nên đổ liền một mạch mà chỉ sử dụng muỗng để múc ra từ từ. Sau đó bạn đổ liền tro mới vào như vậy mang ý nghĩa “ra nhỏ vào lớn” tốt cho đường tiền tài của gia chủ.
Tro hương và chân hương cũ nên đốt thành tro rồi rải xuống sông hồ thanh mát, tránh rải xuống những nơi ô uế.
Tránh làm đổ vỡ vật dụng bàn thờ
Những đồ vật linh thiêng, thờ cúng có ý nghĩa quan trọng trong tâm linh người Việt thế nên bạn cần cực kỳ cẩn thận với các vật dụng như: Lọ hoa, các vật dụng bằng sứ hay thủy tinh và cần được để ơ nơi an toàn, tránh không làm đổ vỡ những vật dụng trên bàn thờ.
Đặc biệt đối với bát hương, người ta tin rằng bát hương là dấu hiệu dẫn dắt hương linh, thần thánh, tổ tiên chứng giám cho gia đình thế nên trong quá trình lau dọn không nên xê dịch bát hương quá nhiều.
Sau khi lau dọn bạn cũng nên tiến hành trang trí bàn thờ ngày Tết để đem lại may mắn cho gia đình.
Lau dọn bàn thờ ngày Tết ngày giờ nào tốt?
Từ ngày 23 tháng Chạp, sau lễ cúng ông Táo thì các gia đình nên tiến hành lau dọn bàn thờ ngày Tết. Và việc dọn dẹp bàn thờ gia tiên nên được hoàn tất trước 12h00 đêm 30 Tết. Theo quan niệm của phương Đông, đây là thời điểm “thần linh đi vắng”. Vậy nên, gia chủ tranh thủ sửa sang, bài trí nơi thờ tự để đón Tết sẽ không làm mạo phạm đến các vị bề trên.
Theo quan điểm của dân gian thì thời điểm dọn dẹp tốt nhất trong ngày nên bắt đầu từ lúc 6 giờ sáng đến 11 giờ 55 phút trưa hoặc từ 1 giờ chiều đến 5 giờ 55 phút. Tuyệt đối không dọn dẹp bàn thờ ngày Tết trong thời gian bị hành kinh hoặc khi thân thể không sạch sẽ, tươm tất.
Gần kết thúc năm cũ và chuẩn bị bước sang một năm mới, việc lau dọn bàn thờ gia tiên được các gia đình thực hiện rất kỹ càng. Việc này không chỉ làm bàn thờ sạch sẽ mà còn mong muốn cho tổ thiên, thần linh luôn phù hộ, mang đến may mắn, tài vận cho gia đình. Hy vọng thông tin trên sẽ hữu ích với bạn!
